Gmina Tarnawatka uczestniczy w Programie Integracji Społecznej, realizowanym w ramach Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich. Program realizowany jest przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej ze środków Banku Światowego. Głównym przesłaniem programu jest podniesienie poziomu integracji społecznej mieszkańców gmin obszarów wiejskich.
Poakcesyjny Program Wspierania Obszarów Wiejskich składa się z trzech części:
-Programu Integracji Społecznej,
-reformy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
-kampanii informacyjno-promocyjnej na temat problemów integracji społecznej.
7 kwietnia 2006 roku podpisana została umowa pomiędzy Bankiem Światowym a Rządem Rzeczpospolitej Polskiej w sprawie pożyczki na finansowanie Programu. Zaplanowanego w taki sposób by, w okresie trzech lat, co piąta gmina w Polsce otrzymała skuteczne narzędzia pomocne w trwałym rozwiązywaniu problemów społecznych. W ramach Programu Integracji Społecznej ok. 40 mln euro trafi do 500 gmin w całej Polsce. Wybrano te gminy, które są w niekorzystnej sytuacji z uwagi na mnogość problemów społecznych. Wzięto przy tym pod uwagę kilkanaście wskaźników takich jak m. in. niski dochód na mieszkańca, położenie gminy, liczbę osób korzystających z pomocy społecznej, strukturę demograficzną, strukturę gospodarczą i aktywność społeczną. Zanim jednak gmina otrzyma całość środków z Programu, musi opracować własną strategię rozwiązywania problemów społecznych w konsultacji z mieszkańcami i na jej podstawie zaplanować usługi społeczne, na które otrzyma dofinansowanie. W ten sposób zostanie przygotowanych szereg działań, które w trwały i skuteczny sposób zmienią sytuację rozmaitych grup – osób starszych, rodzin, dzieci i młodzieży, Przewidywana jest ścisła współpraca z organizacjami pozarządowymi i zlecanie im wykonania poszczególnych zadań.
Program stworzy możliwość sfinansowania projektów dla trzech grup beneficjentów: ludzi starszych, dzieci i młodzieży, rodzin z dziećmi. Pomoc dla osób starszych obejmie m.in.: usługi opiekuńcze o różnym zakresie i charakterze; środowiskowe formy opieki nad osobami w podeszłym wieku, rozwój usług wspomagających, ułatwiających codzienne funkcjonowanie /dostęp do informacji, gastronomia, transport, kształcenie ustawiczne/; rozwój form pomocy w okresowym wyręczaniu opiekunów rodzinnych; mieszkania chronione dające możliwość maksymalnie długiej samodzielności; wspieranie różnych form samopomocy.
Pomoc dla dzieci i młodzieży obejmie m.in.: rozwój sieci świetlic środowiskowych dostępnych dla wszystkich dzieci; tworzenia klubów młodzieżowych z ofertą adekwatną dla potrzeb nastolatków opartą na samorządności i samoorganizacji z udziałem wychowawcy; tworzenie kawiarenek internetowych; tworzenie sieci poradnictwa i wspierania w sytuacjach kryzysowych i poradnictwa zawodowego dla młodzieży; tworzenie zastępczych form opieki głównie rodzinnej dla dzieci i młodzieży, której rodzice niewłaściwie wywiązują się ze swoich obowiązków. Natomiast pomoc dla rodzin z dziećmi obejmie m.in. poradnictwo prawne, socjalne, rodzinne oraz pedagogiczno – psychologiczne; opieka instytucjonalna nad dziećmi w wieku szkolnym i młodszym; mini przedszkola lub mini żłobki o charakterze rodzinnym.
Głównym przesłaniem programu jest podniesienie poziomu integracji społecznej mieszkańców gmin obszarów wiejskich.
Program Integracji Społecznej zakłada realizacje celów strategicznych:
- nabycie umiejętności planowania strategicznego w zakresie rozwiązywania problemów społecznych oraz opracowanie gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych,
-utworzenie katalogu dobrych praktyk- przykładów skutecznych sposobów świadczenia usług na rzecz integracji społecznej oraz ich upowszechnianie wśród samorządów lokalnych,
- wsparcie szkoleniowe i eksperckie w zakresie opracowywania i aktualizacji strategii oraz świadczenia usług społecznych,
- wdrażanie usług sprzyjających integracji z zakresu pomocy społecznej na rzecz wsparcia trzech głównych grup priorytetowych w programie: osób starszych, dzieci i młodzieży oraz rodzin.
Cele powyższe osiągane będą przy pomocy realizacji m.in. następujących działań:
- wypracowanie lub aktualizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych metodami partycypacyjnymi (szeroki udział społeczności lokalnej),
- zbudowanie partnerstwa lokalnego, w którym uczestniczą podmioty działające na terenie gminy np. organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, instytucje kościelne, gminne jednostki organizacyjne, lokalni liderzy,
- wykształcenie umiejętności aplikowania po środki zewnętrzne,
- zwiększenie ilości usług w gminie świadczonych przez podmioty zewnętrzne,
- wystąpienie w gminie nowych usług i usługodawców na rzecz osób starszych, dzieci i młodzieży oraz rodzin,
- zwiększenie ilości wniosków o partnerskim charakterze złożonych z terenu gminy do zewnętrznych źródeł finansowania.
Na realizacje różnorodnych działań w zakresie polityki społecznej wynikających z lokalnych potrzeb Gmina Tarnawatka w okresie 2008-2009 ma do dyspozycji kwotę
57 200 EURO, z tego 30% może wydatkować przed zaktualizowaniem gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych.
Przykładowe rodzaje usług finansowanych z Programu Integracji Społecznej
Usługi dla osób starszych, np.:
- usługi opiekuńcze o różnym zakresie i charakterze – zależnie od indywidualnych potrzeb – zaczynając od pomocy sąsiedzkiej, a kończąc na usługach profesjonalnie przygotowanych opiekunek;
- środowiskowe formy opieki nad osobami starszymi;
- rozwój usług wspomagających (np.: transport, gastronomia, kształcenie ustawiczne, wypożyczalnie sprzętu ułatwiającego samodzielne funkcjonowanie czy pielęgnacje);
- pomoc w okresowym wyręczaniu rodziny w opiece nad osoba starsza;
- działania wspierające w wykonywaniu drobnych prac remontowych;
- mieszkania chronione;
- wspieranie różnych form samopomocy;
- rozwój lokalnych instytucjonalnych form opieki, np.
Usługi dla dzieci i młodzieży, np.:
- rozwój sieci placówek opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego, świetlic środowiskowych, ognisk wychowawczych, kół zainteresowań z szeroką ofertą dającą możliwość rozwoju zainteresowań, promująca pożądane zachowania, kształtujące właściwe postawy;
- tworzenie specjalistycznych placówek opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego dla dzieci o szczególnych potrzebach;
- tworzenie klubów młodzieżowych z oferta adekwatna do potrzeb nastolatków;
- doradztwo i interwencja kryzysowa;
- organizacja wolontariatu młodzieży;
- wspieranie zastępczych form opieki rodzinnej dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, itp.
Usługi dla rodzin, np.:
- doradztwo prawne, społeczne, edukacyjne i psychologiczne;
- opieka instytucjonalna dla dzieci w wieku szkolnym i młodszym;
- opieka dzienna w niepełnym wymiarze czasu, mini przedszkola i żłobki;
- rozwiązywanie problemów rodzinnych oraz związanych z nadużywaniem alkoholu i uzależnieniem od narkotyków;
- dodatkowe usługi dla osób niepełnosprawnych (fizyczne i intelektualne), włączając w to opiekę dzienna, opiekę w domu i usługi instytucjonalne ( tzn. terapia, rehabilitacja).
Usługi nie mogą powielać już istniejących usług świadczonych przez instytucje (w tym NFZ), chyba że są niewystarczające dla wybranych grup np.:
- asystowanie osobie niepełnosprawnej,
- transport umożliwiający udział w życiu społecznym i publicznym, itp.
Wsparcie szkoleniowe i usługi eksperckie
Są to usługi dla kadry gmin i partnerów społecznych, które maja wspomóc w podniesieniu jakości usług (lub i zaplanowaniu albo wdrożeniu) świadczone na rzecz osób starszych, dzieci i młodzieży oraz rodzin.
Należy zwrócić uwagę, by omawiane usługi nie powielały i nie nakładały się na istniejące usługi publiczne (tzn. oficjalne programy nauczania, opieki zdrowotnej, programy zatrudnienia finansowane przez EFS lub istniejące programy pomocy społecznej), chyba że nie są wystarczająco finansowane z innych środków.
Usługodawcy uprawnieni do świadczenia usług
- organizacje pozarządowe (NGO),
- organizacje kościelne,
- prywatni usługodawcy (firmy, osoby fizyczne, spółdzielnie socjalne),
- samorządy i związki zawodowe (organizacje samorządu gospodarczego, izby rolnicze),
- jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego (z wyłączeniem Urzędów Gminy), stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego i im podległe jednostki organizacyjne.
Usługodawcy nieuprawnieni do świadczenia usług:
- partie polityczne,
- organizacje pracodawców,
- fundacje utworzone przez partie polityczne,
- kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 stycznia 1996r. o kulturze fizycznej (Dz. U. z 2001r. Nr 81, poz. 889, z późn. zm.).
Koszty podlegające finansowaniu
Koszty będą uznane za kwalifikowane, gdy:
- będą bezpośrednio związane z realizowanym przedsięwzięciem,
- są racjonalnie skalkulowane na podstawie cen rynkowych,
- są poparte właściwymi dowodami księgowymi oraz są prawidłowo odzwierciedlone w ewidencji księgowej miny (wszystkie wydatki muszą być możliwe do weryfikacji i zaewidencjonowania w systemie księgowym Gminy).
W ramach PIS mogą być finansowane następujące kategorie kosztów:
1. Łączne koszty wynagrodzenia pracowników, koszty administracyjne i opłaty, np.:
- koszty wynagrodzenia pracowników etatowych i kontraktowych realizujących usługi (wynagrodzenie ujęte w budżecie powinno odzwierciedlać realia rynkowe oraz jakość świadczonych usług),
- diety usługodawcy wynikające z przewozu personelu na miejsce świadczenia usług,
- koszty transportu związane z zobowiązaniami umownymi (koszt transportu personelu i wyposażenia niezbędnego do świadczenia usług do i z danej gminy),
- koszty prowadzenia biura podmiotu (opłaty lokalowe, materiały biurowe, usługi pocztowe, telekomunikacyjne i internetowe),
- usługi pralnicze, itp.,
2. Wynajem i wyposażenie, np.:
- koszty wynajmu obiektów i/lub wyposażenia niezbędnego do świadczenia zakontraktowanych usług, w tym CO, woda, energia elektryczna, wywóz śmieci,
- koszty zakupu oprogramowania i licencji niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia,
- zakup lub amortyzacja sprzętu i wyposażenia- tylko do 30% wartości projektu. Wykazać tu można jedynie zakup środków trwałych i wyposażenia do wartości jednostkowej nie przekraczającej kwoty 3500 zł (które zgodnie z obowiązującymi przepisami mogą amortyzować się w całości w momencie oddania do użytkowania) lub amortyzacje środków trwałych zakupionych ze środków własnych usługodawcy w czasie trwania umowy i/lub posiadanych już środków trwałych realnie wykorzystywanych do świadczenia usług. Koszty amortyzacji obliczane są według obowiązującego prawa.
3. Koszty remontów- tylko do 30% wartości danego projektu. Łączna suma kosztów dotyczących remontów oraz zakupu lub amortyzacji sprzętu i wyposażenia nie może przekroczyć 30% wartości projektu.
4. Koszty informacji i promocji, np.:
- usługi poligraficzne i wydawnicze,
5. Dobra nietrwałe i dobra konsumpcyjne: dobra nie wykazywane w remanencie jako środki trwałe, o ważności użytkowania krótszej niż jeden rok i produkty spożywcze, które na ogół wykorzystuje się w czasie świadczenia usług klientom, np.:
- zakup żywności,
- zakup środków czystości i higieny osobistej,
- zakup odzieży, obuwia, sprzętu sportowego,
- materiały dydaktyczne oraz materiały do terapii i rehabilitacji,
- zakup leków i materiałów opatrunkowych, itp.
Przykładowy katalog usług i dobrych praktyk do zastosowania w gminach
Katalog usług społecznych
Działania Programu ukierunkowane na pomoc dla starszych osób:
- Punkt informacyjny- miejsce gdzie można zgłaszać potrzeby takie jak drobne naprawy, zakupy, załatwianie spraw w urzędach i inne.
- Pomoc w utrzymaniu kontaktów z rodziną i środowiskiem, poprzez wspólne organizowanie tradycyjnych uroczystości, spędzanie czasu na festynach i biesiadach, dniach rodziny.
- Klub Seniora jako alternatywna forma spędzania czasu wolnego poprzez uczestnictwo w różnorodnych zajęciach (sportowe, kulinarne, muzyczne, rękodzielnictwo).
- Spotkania z przedstawicielami służby zdrowia- edukacja w zakresie zdrowego i higienicznego trybu życia.
- Opieka medyczna i rehabilitacyjna w domu osoby chorej. Ze względu na utrudniony dostęp do specjalistycznej opieki zdrowotnej ludzi mieszkających na terenach wiejskich, alternatywne stanowi rozwój usług medycznych wykonywanych w domu pacjenta. Specjalistyczne usługi medyczne oraz rehabilitacyjne, połączone z dojazdem do osób niepełnosprawnych i starszych, byłyby wykonywane regularnie przez profesjonalistów (lekarz, pielęgniarka, rehabilitant, psycholog) z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb osób objętych opieka.
- Dom dziennego pobytu osób starszych, czyli miejsce, z którego mogłyby korzystać na zasadzie spotkań towarzyskich, kółek zainteresowań. Dom zapewniałby również opiekę bezpośrednią i pomoc w rozwiązywaniu codziennych spraw, pomoc psychologiczna, terapeutyczna i rehabilitacyjna.
- Usługi transportowe przeznaczone dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych jako odpowiedz na ich indywidualne potrzeby (tj. dojazd do przychodni, urzedu i innych instytucji).
Działania Programu ukierunkowane na pomoc dzieciom i młodzieży:
- Świetlice środowiskowe i socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży- nowoczesne, wielofunkcyjne miejsca, w których dzieci i młodzież uzyska wsparcie merytoryczne (nauka języków obcych, nauka obsługi komputera, szkolenia, korepetycje, itp.) i techniczne (sprzęt komputerowy).
- Miejsca, w których będzie można realizować: zajęcia plastyczno-techniczne, zajęcia muzyczne, gry i zabawy dla dzieci, imprezy kulturalne i edukacyjno-rekreacyjne, wycieczki, zajęcia integracyjne dla osób zdrowych i niepełnosprawnych, zebrania wiejskie.
- Kluby młodzieżowe, w których podejmowane będą działania pozwalające na integracje społeczna i zawodowa.
- Usługi edukacyjne- kursy, szkolenia oraz inne formy doskonalenia umiejętności samokształcenia, komunikacji oraz radzenia sobie w zmieniającej sie rzeczywistości (np.: kursy języków obcych z wykorzystaniem technik multimedialnych, szkolenia informatyczne, itp.).
- Wiejska kawiarenka internetowa- pełniłaby funkcje usługowa (świadczenie i realizacja usług z zakresie społeczeństwa informacyjnego), edukacyjna (oferta szkoleń) oraz informacyjna. Mogłaby służyć także aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych, poprzez naukę obsługi komputera i urządzeń biurowych. Może być również punktem informacyjnym dla osób poszukujących pracy.
- Organizacja wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci i młodzieży z programem zajęć ukierunkowanym na podniesienie wiedzy, umiejętności oraz poznanie innych regionów kraju i za granicy (dofinansowanie wyjazdów na kolonie i obozy, organizacje półkolonii w miejscu zamieszkania). Te formy mogą również mieć elementy edukacyjne, usamodzielniające.
- Młodzieżowe grupy ochotniczych straży pożarnych jako: upowszechnianie pozytywnych wzorców zachowań, alternatywna forma spędzania czasu wolnego, współzawodnictwo, nabycie umiejętności współżycia i integrowania się w grupie, nabycie umiejętności współpracy i samopomocy.
- Korepetycje dla dzieci z ubogich rodzin.
- Udział w życiu kulturalnym poprzez zajęcia w Domu Kultury.
- Stworzenie bezpiecznych i rozwojowych placów zabaw i wyposażenie ich w urządzenia rekreacyjno- wypoczynkowe (jako element szerszego przedsięwzięcia).
- Organizacja czasu wolnego dla młodzieży szkolnej w okresie wakacji.
- Nauka języków obcych, zajęcia z rytmiki, muzyki, plastyki dla dzieci w wieku 4-10 lat. Dobry start dziecka to jego późniejszy sukces- wspomaganie rozwoju fizycznego i psychicznego dzieci od najmłodszych lat.
Działania Programu ukierunkowane na pomoc rodzinom:
- Upowszechnianie dziedzictwa kulturalnego i tradycji poprzez organizacje spotkań i warsztatów, na których dorośli będą przekazywać wiedzę i doświadczenie młodemu pokoleniu.
- Grupy samopomocowe dla rodzin. Rodziny, borykające się z różnymi problemami: ubóstwem, uzależnieniami, bezradnością opiekuńczo-wychowawczą, stanowiłyby same dla siebie grupę samopomocowa. Dodatkowo mogłaby istnieć możliwość korzystania z usług psychologa i terapeuty, dających wsparcie i pomagających w podjęciu prób zmiany sytuacji życiowej.
- Poradnictwo specjalistyczne z zakresu m.in.: prawa, psychologii, terapii uzależnień, pedagogiki szkolnej oraz pedagogiki pracy i doradztwa zawodowego.
- Integracja ze środowiskiem poprzez organizowanie festynów, biesiad, warsztatów prowadzonych przez twórców ludowych, koncertów muzyki ludowej, dni rodziny i innych uroczystości.
- Organizacja konkursów wsi i gospodarstw w celu podniesienia ich estetyki i atrakcyjności oraz przyciągnięcia turystów i inwestorów.
- Działania instytucji, organizacji pozarządowych i kół gospodyń wiejskich na rzecz rodzin i ich integracji ze środowiskiem poprzez: szkolenia, rekreacje, sport i wypoczynek, zajęcia kulinarne, muzyczne, artystyczne, propagowanie kultury i tradycji, działania samopomocowe.
- Opieka dzienna w niepełnym wymiarze czasu tj. mini przedszkola, gdzie dzieci cztero- i pięcioletnie będą miały zapewnioną opiekę i zajęcia edukacyjne. Angażowanie mieszkańców do pracy w charakterze opiekunek.
- Uruchomienie punktu wsparcia dla rodzin osób uzależnionych w zakresie doradztwa prawnego i psychologicznego.
- Punkt poradnictwa prawnego i socjalnego – dostęp do bezpłatnej informacji i poradnictwa prawnego.
- Wspomaganie rodzin w zagospodarowaniu czasu wolnego: organizacja warsztatów zajęciowych dla dorosłych (łącznie z zabezpieczeniem w niezbędny sprzęt i materiały) prowadzonych przez miejscowych twórców, plenery malarzy, rzeźbiarzy, hafciarek lub muzyków (łącznie z wernisażem i wystawą prac), konkursy, organizacja wyjazdów i pikników, wyjazdy do kina i teatru, organizacja wycieczek weekendowych, organizacja Dni Rodziny, Dnia dziecka.
- Inicjatywy na rzecz wspierania osób dotkniętych przemocą domową.
- Wykonanie projektu likwidacji barier - dostosowanie obiektów użyteczności publicznej gminy dla osób niepełnosprawnych.
- Zorganizowanie usług asystenta osoby niepełnosprawnej wraz z programem włączenia jej w życie społeczne i publiczne.
- Zorganizowanie wsparcia dla rodzin z osoba niepełnosprawna.
- Organizacja grup wsparcia i samopomocy dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi.
Procedury wyboru i realizacji usług
Usługi społeczne realizowane będą na rzecz trzech głównych grup beneficjentów działań: osób starszych, dzieci i młodzieży oraz rodzin. Usługi społeczne wynikające z potrzeb określonych w strategii rozwiązywania problemów społecznych, świadczyć będą usługodawcy wyłonieni w drodze konkursów ogłaszanych przez gminę. Przed ogłoszeniem konkursów gmina opracowała w formie dokumentu plan działania (obejmujący 1/3 przyznanych środków finansowych), który został zaakceptowany przez ROPS. Plan działania na realizacje usług do pełnej kwoty przyznanych gminie środków zostanie opracowany po dokonaniu i przyjęciu aktualizacji strategii rozwiązywania problemów społecznych.
Ocena zgłaszanych projektów zajmie się powołana przez Wójta Gminy komisja konkursowa. Przy wyborze ofert komisja w każdym przypadku uwzględniać będzie poniższe kryteria (zasady kontraktowania):
- równe szanse dla posiadających odpowiednie kwalifikacje oferentów, wykonawców i konsultantów,
Konkursy na wykonywanie usług maja charakter otwarty. W celu zapewnienia równego dostępu w zakresie ubiegania się o realizacje projektów przez różne podmioty uprawnione, gmina informuje o planowanych konkursach potencjalnych oferentów poprzez, co najmniej umieszczenie informacji na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Gminy i na stronie internetowej miny.
Kontraktowanie usług odbywać się będzie w oparciu o procedurę CPP (ang) Community Participation m Procurement – udział społeczności w zamówieniach) Banku Światowego opisana w Podręczniku Realizacji Programu Integracji Społecznej.
Procedura stosowana w ramach realizacji Programu Integracji Społecznej została opracowana
tak, aby zachęcić do składania ofert także podmioty nie mające dotychczas doświadczeń w zakresie realizacji zadań konkursowych. Wpłynąć to powinno na większe zainteresowanie możliwością składania ofert przez nowych usługodawców. Poprzez takie działanie można przyczynić się do powstania nowych podmiotów zajmujących się sprawami społecznymi na terenie miny.
Harmonogram realizacji programu w gminie Tarnawatka
1. Opracowanie i zatwierdzenie Planu Działania - marzec 2008 rok
2. Planowane rozpoczęcie realizacji usług/działań - sierpień 2008r. – ogłoszenie pierwszych konkursów
3. Wypracowanie i aktualizacja Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych – wrzesień – grudzień 2008 rok
4. Usługi społeczne na terenie gminy Tarnawatka finansowane będą ze środków programu do końca 2009 roku.
Koordynatorem programu na terenie Gminy Tarnawatka jest Pan Marek Tyrka – inspektor do spraw projektów europejskich oraz zamówień publicznych, telefon: (0-84) 662 47 10 w 46, email: tions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-parent:""; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman";} @page Section1 {size:612.0pt 792.0pt; margin:70.85pt 70.85pt 70.85pt 70.85pt; mso-header-margin:35.4pt; mso-footer-margin:35.4pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 --> Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Więcej informacji na temat programu można uzyskać na oficjalnej stronie Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich adres: www.ppwow.gov.pl Lista gmin objętych Poakcesyjnym Programem Wsparcia Obszarów Wiejskich |